Paslanmaz Levha
Paslanmazlar birbirinden farklı olarak fiziksel ve kimyasal yapılarda üretilmektedir. Günümüzde paslanmazlar mutfak ve ev gereçlerinden, otomotiv sektörüne, makine imalatından inşaat sektörüne kadar bir çok kullanım alanına sahiptirler. Paslanmaz levha oksidasyona yani paslanmaya dirençli olup paslanmaz özelliği etkin şekilde bulunan ürün çeşididir. Günümüzde birçok uygulama ve kullanım amaçlı tasarlanan bir çok paslanmaz çeşidi bulunmaktadır. Paslanmaz levhaların ham maddesi kromdur. Bir paslanmaz levhanın paslanmaz sınıfına girmesi için içeriğinde en az %10.5 oranında krom elementi bulunmalıdır.
Paslanmaz Levha Özellikleri
Paslanmazların yüzeyi genellikle pürüzsüzdür. Bu nedenle estetik anlamda kullanılan her alanda çok rahat bir şekilde kullanılır. Krom ve nikel oksidasyona dayanıklılığı açısından paslanmaz materyallerin en önemli ham maddesidir. Paslanmaz metaller günlük hayatta bir çok alanda ve bir çok sektörde kullanım alanına sahiptirler. Pas yani oksidasyon metallerin en büyük düşmanlarından biridir. Yani oksidasyona uğrayan bir metal tüm özelliğinin kaybeder ve kullanılamayacak hal alır. Metallerin kimyasal özellikleri gereğince pas fiziksel olarak da hoş bir görüntüye sahip değildir. Dolayısıyla metallerin daha sağlıklı ve uzun ömürlü olması açısından paslanmalarını önlemek için ham maddelerine başka dayanıklı elementler ilave edilir. Özellikle çelik paslanmaz levha içine koyulan krom oranına çok dikkat edilmelidir.
Paslanmaz Levha Çeşitleri ve Kullanım Alanları
Paslanmaz metaller kendi içlerinde farklı şekillerde sınıflandırılır. Bunlardan en bilindiklerinden bazıları paslanmaz saç levha, paslanmaz çelik levhalardır. Paslanmaz çelikler kendi içlerinde de östenitik paslanmazlar, ferritik paslanmazlar, martensitik paslanmazlar, dubleks paslanmazlar ve çökertmeyle sertleştirilmiş paslanmazlar olarak beş sınıfa ayrılır.
- Östenitik Paslanmaz Çelik: Yapısal özellikleri bakımından metalik değildirler ve çok yüksek korozyon direncine sahiptirler. Kaynaklanabilirler ve şekillendirilebilen paslanmazlardandır.
- Ferritik Paslanmaz Çelik: Paslanmazlar arasında 400 serisi olarak bilinirler. Kimyasal içeriğinde düşük karbon ve 300 serisine benzer oranlarda krom içerirler. Nikel bu gurupta bulunmayabilir. Östenitik çeliklere nazaran şekil verme özellikleri daha az olmuş olsa da genellikle otomotiv egzoz uygulamalarındaki yüksek açma ve basma testlerinden başarı ile geçmeleri bu konuda uygulama şeklinin önemini ifade eder.
- Martensitik Paslanmaz Çelik: Paslanmazlar arasında kimyasal içeriğinde 2-18% arası krom ve diğer paslanmaz levha çeşitlerine göre yüksek oranda karbon bulunan (0,1% bir paslanmaz çelik türüdür. 800 dereye kadar paslanmazlık özelliklerini korumuş olsalar da 700 derecenin üzerinde uzun süre kalan ortamlarda ise tercih edilmezler. Bıçaklar, cerrahi aletler, valf, pompa, rulmanlı yatakların yapımında tercih edilirler.
- Çökelme ile Sertleşen Paslanmaz Çelikler: Günümüzde üretilen çökelme sertleşmeli paslanmaz çelikler, yüksek hızlı uçakların dış kaplama yüzeylerinde, füze gövdelerinde, deniz taşıtlarında, yakıt tanklarında, uçakların iniş takımlarında, somun, cıvata, kesici aletler ve kavramalarda yaygın bir uygulama alanında kullanılmaktadır.
- Dubleks Paslanmaz Çelik: Kimyasal yapılarında hem östenit hem de ferrit içerir.
Paslanmaz levha savunma sanayi, uçak sanayi, inşaat sanayi, makine sanayi, marina sanayi, gıda sanayi, medikal sanayi sektörlerinde sıklıkla kullanılmaktadır.